مقدمه
عهدنامه فین‌کن‌اشتاین قراردادی دفاعی و با هدف مدرن‌سازی ارتش قاجار به شمار می‌رفت که در ۱۳ اردیبهشت ۱۱۸۶ خورشیدی در کاخ فین‌کن اشتاین در لهستان میان فتحعلی‌شاه قاجار و ناپلئون بناپارت منعقد شد اما این معاهده دیری نپایید و ناپلئون بر خلاف قرار خود عهدشکنی کرد.
آقامحمدخان موسس سلسله قاجاریه پس از به قدرت رسیدن توانست، متجاوزان و دشمنان داخلی را سرکوب کند اما در این دوره علاوه بر آشوبگران داخلی، قدرت‌های جهانی مانند انگلیس، فرانسه و روسیه نفوذ خود را در شرق جهان افزایش دادند و در پی گسترش مستعمرات خود در خاورمیانه و به‌ویژه ایران برآمدند، این دخالت از طرفی و ضعف حکومت‌داری پادشاهان قاجار در برابر توان نظامی این ابرقدرت‌ها از طرف دیگر حکومت مرکزی ایران را وادار کرد، وارد عرصه دیپلماسی و سیاست بین‌الملل شود.
در واقع ایران به علت موقعیت ویژه جغرافیایی، نزدیکی به هندوستان و هم مرز بودن با روسیه تحت فشار۲ قدرت بزرگ یعنی روسیه و انگلیس قرار داشت. از اینرو گاهی برای کاستن از فشار آنها به فرانسه به عنوان نیروی سوم نزدیک می‌شد و روابط دیپلماتیک خود را با آن تقویت می کرد بر همین اساس نخبگان سیاسی قاجار در عرصه بین‌الملل به دنبال هم‌پیمانی مقتدر بودند تا به کمک آنها از زورگویی این کشورها جلوگیری کنند در واقع آنها می خواستند، امنیت خود را در زیر سایه این همپیمان به دست آورند، یکی از آنها فرانسه بود.
در واقع پیروزی‌های پی‌درپی فرانسه در اروپا و دخالت‌های مستمر انگلیس و روسیه در ایران باعث شد، فتحعلی شاه دست دوستی به طرف فرانسویان دراز کند و از آنان یاری بخواهد. این شاه قاجار فرانسه را پیشرو مبارزه و جنگ با قدرت‌های بزرگ می‌دید به همین دلیل به آنها نامه نوشت و تقاضای کمک و همکاری کرد اما فرانسه که با انگیزه های متفاوت روابط خود را با ایران گسترش می داد و این کشور همواره برپایه معادلات قاره اروپا و روابط خود با انگلیس و روسیه عمل می کرد به محض به دست آوردن خواسته‌های خود، ایران را در دریای پرتلاطم حوادث بین المللی رها می ساخت.
ایران دوره قاجاریه ابزاری در دست بیگانگان
اوضاع نابسامان سیاسی ایران در دوره قاجار و به ویژه دوره سلطنت فتحعلی شاه را می توان از قراردادهای سیاسی و اقتصادی که میان ایران و دولت‌های استعماری منعقد می شد، درک و تحلیل کرد. قرارداد فین کن‌اشتاین نیز یکی از این موارد بود. این پیمان از نخستین قراردادهایی به شمار می رود که میان دولت ایران و استعمارگران غربی در عصر جدید بسته شد.
فتحعلی شاه قاجار پس از انعقاد قرارداد با عدم آگاهی از اوضاع سیاسی جهان و منطقه به مفاد عهدنامه دل بسته بود در حالی که فرانسه به مانند ابزاری به آن نگاه می کرد که در صورت عدم کارایی آن می توانست کنار گذاشته شود. البته موادی از عهدنامه نیز در ایران به اجرا درآمد و عمدتاً شامل برخی اقدامات نظامی بود که به نام تجهیز و مدرن سازی ارتش ایران بود اما در اصل برای جنگ احتمالی با انگلیس و استفاده از نیروهای ایران در این جنگ پیش بینی شده بود. بعدها فرانسوی ها به مواد اصلی و سرنوشت ساز عهدنامه عمل نکردند و عملاً ایران در صحنه نبرد با روس ها تنها ماند.
در حقیقت این عهدنامه بیشتر به ضرر منافع ملی ایران شد تا به سود آن. همچنین روند امتیاز به کشورهای بیگانه که در این دوره پایه گذاری شد تا آخر دوره حکومت قاجارها ادامه یافت و به از میان رفتن حقوق ملی و نقض حاکمیت ارضی ایران انجامید و در این راه انعقاد قراردادهای به ظاهر تجاری نقش مهمی در از میان رفتن حقوق ملی ایران داشت؛ استعمارگران در لباس کمک به پیشرفت و به روز شدن اقتصاد و اجتماع ایران در حقیقت حاکمیت ملی و ارضی کشور را نشانه رفته بودند.
و ...
فهرست مطالب
مقدمه
ایران دوره قاجاریه ابزاری در دست بیگانگان
انعقاد قرارداد فین کن‌اشتاین
متن کامل عهدنامه فینکنشتاین
مفاد عهدنامه فین کن اشتاین
فرجام سخن
عنوان : پاورپوینت عهدنامه فینکنشتاین
فرمت : pptx
تعداد صفحات : 34
پیش نمایش تمام صفحات پاورپوینت
- ۰۰/۰۷/۲۷